W upalny wieczór 24 czerwca w Izbie odbyło się spotkanie nawiązujące do tradycji Nocy Świętojańskiej, zarówno w literaturze jak i w wielowiekowej tradycji i obyczajach polskich. Tytuł wieczoru brzmiał ”Noc Świętojańska w literaturze i tradycji polskiej. W dotychczasowej historii Izby Muzealnej Wodiczków było to pierwsze spotkanie poświęcone tej starodawnej tradycji słowiańskiej. Pani Maria Balicka wprowadziła zebranych w atmosferę obrządków towarzyszących najkrótszej nocy w roku.
Obchodzone w okresie letniego przesilenia, było świętem jedności, połączenia ognia i wody, słońca i księżyca, mężczyzny i kobiety, urodzaju i płodności, miłości i radości, pełnym magii i wróżb. Noc ta, zwana Nocą Kupały, Sobótką lub Nocą Świętojańską, była jednym z najradośniejszych świąt słowiańskich. Kościół po zaciekłej, lecz bezskutecznej walce adaptował święto, początkowo próbując powiązać je z Zielonymi Świątkami, później nadając mu nowego patrona, nazwę i nowe znaczenie rytuałom. Kupałę w X wieku zastąpiono świętym chrześcijańskim, obierając za patrona św. Jana Chrzciciela. Na dzień Świętego Jana wybrano datę 24 czerwca, jako przypuszczalny dzień jego śmierci i datę zbieżną z obchodami Kupalnej Nocy. Tak więc nakazem Kościoła bujna Noc Kupały kojarzona z czarami i sabatem zmieniła się w powściągliwą Noc Świętojańską. Bez względu jednak na nazwę, czy jako Noc Kupały, Sobótka czy Noc Świętojańska, bez wątpienia zawiera się w niej pamięć minionych wieków i jak każdy obyczaj i obrządek korzeniami sięga mroków przeszłości i prapoczątków naszej kultury.
Opowieść o historii tego święta snuta przez panią Marię była przeplatana występami Małgorzaty Gumiennej i zespołu Kapeli Ludowej Mazowszanie. Małgosia przytoczyła wybrane fragmenty z polskiej literatury – „Starej baśni” Józefa Ignacego Kraszewskiego i „Pieśni świętojańskiej o Sobótce” Jana Kochanowskiego, które zawierały opisy obrządków związanych z Nocą Świętojańską.
Atrakcją tego wieczoru był, występujący po raz pierwszy w Izbie, zespół Kapeli Ludowej Mazowszanie. Kapela działa przy Powiatowym Centrum Dziedzictwa i Twórczości w Wołominie. W skład kapeli wchodzi 5 muzykantów: Dariusz Pasztaleniec – akordeon, Paweł Pasztaleniec – klarnet, Bogdan Kietliński – kontrabas i śpiew, Jerzy Griegier – akordeon, Michał Przybyła – skrzypce oraz dwie śpiewaczki: Emilia Sasin i Agata Dąbrowska. Repertuar Kapeli obejmuje popularne pieśni ludowe, zwłaszcza repertuar charakterystyczny dla Mazowsza Leśnego, obejmującego m.in. tereny dzisiejszych powiatów legionowskiego, wołomińskiego i wyszkowskiego, zanotowany w drugiej połowie XIX w. przez Oskara Kolberga w III tomie jego dzieła „Mazowsze. Obszar etnograficzny”. Kapela Ludowa Mazowszanie sama opracowuje i aranżuje zawarte w tym tomie pieśni miłosne, obrzędowe, dożynkowe i inne. Kapela występuje w regionalnych strojach, jakie były charakterystyczne dla okolic Radzymina i Serocka w drugiej połowie XIX w. Na ten wieczór Kapela przygotowała pieśni: Jadą goście, jadą, Cyt, cyt, Wiła wianki i inne. Zebrani w Izbie goście mogli jej wtórować dzięki śpiewnikom przygotowanym i wydrukowanym specjalnie na tę okazję.
We wprowadzeniu zebranych w Izbie gości w odpowiedni, sobótkowy nastrój niebagatelną rolę odegrała dekoracja sali rustykalnymi przedmiotami życia codziennego i ozdobami, bukietami polnych kwiatów oraz liczne wianki, w które przyozdobiły swoje głowy przybyłe niewiasty. Galeria
